يادداشت روز اوین نامه ی کیهان "زمين زير پاي اردوغان لغزنده است!"

اوین نامه ی کیهان 4 شنبه 29 دی ماه سال 1395
يادداشت روز   اوین نامه ی کیهان "زمين زير پاي اردوغان لغزنده است!"
دردفاع از بشار اسد جنایتکار و حضور پاسداران و حزب الشیطان لبنان در سوریه چون هدف  پیشبرد سیاست جنگ افروزانه در سوریه است . همچنین بنا براعتراف پاسداران به جای درون خانه  باید در برون مرزبادشمن جنگید . برای همین چون ترکیه مخالف این سیاست جنگ افروزی در سوریه است چون از سیاست آتش بس در سوریه حمایت می کند وتأکید بربرکناری بشار اسد جنایتکار می کند. برای همین همکار یادداشت نویس اوین نامه ی کیهان سربازجو شریعت نداری قلمش را علیه ی سیاست پیگیری آتش بس ترکیه در سوریه چرخانیده وتهدیدش کرده است.

رجب طيب اردوغان ميان لزوم اصلاح سياست هايي که شکست خورده است و نياز ترکيه به نقش آفريني در پرونده هاي مهم منطقه، دچار وضعيت هاي متناقض شده و از اين رو ترکيه اردوغان مي خواهد روش خود را تغيير دهد اما نه به گونه اي که مهمترين رقيب منطقه اي آن يعني ايران از آن سود ببرد. تاکيدبر اهميت گفت وگوهاي سوري- سوري و در عين حال متهم کردن ايران به عدم تمايل به راه حل سياسي در اين راستا صورت مي گيرد و اين در حالي است که از يک سو گرايش به گفت وگوي سوري-سوري در واقع تغيير رفتار به حساب مي آيد چرا که لازمه آن پذيرش دولت دمشق است. همه مي دانند که بدون حضور دولت، مذاکرات سوري- سوري معنايي ندارد و از سوي ديگر متهم کردن ايران به بي علاقگي به روند سياسي در حالي است که گفت وگوها عمدتاً به نفع دولت سوريه و به ضرر معارضه است و دقيقاً در همين روست که گروه هاي تروريستي تمايل چنداني به مشارکت در گفت وگوها نداشته و خود را ملتزم به تصميمات کنفرانس هاي صلح نمي دانند.
        
در مورد رفتار ماه هاي اخير ترکيه، توجه به نکات زير ضرورت دارد:
    1- راهبرد ابتدايي حزب عدالت و توسعه در خصوص منطقه بر پايه حل مشکل با همسايگان و به تعبير «احمد داود اوغلو» وزير خارجه و نخست وزير سابق، «صفر کردن مشکلات با همسايگان» استوار بود اما زماني که دو کشور عرب جنوب ترکيه درگير بحراني شدند، اردوغان سياست به صفر رساندن مشکلات خارجي ترکيه را به فراموشي سپرد و به سراغ بازسازي امپراتوري عثماني! رفت. اردوغان به قدرت رسيدن اخوان المسلمين در مصر که يک سال بيشتر به درازا نکشيد را فرصتي براي احياء سيطره ترکيه بر منطقه عربي دانست و به تجهيز گروه هاي تروريستي در عراق و سوريه دست زد اما از موضوع احياء ميراث سلطان عبدالحميد زمان زيادي نگذشت و به زودي اردوغان متوجه شد که در محل، امکاني براي احياء امپراتوري عثماني وجود ندارد و لذا يک گام به عقب گذاشت و پروژه «ترکيه» بزرگ را پيش کشيد. منظور از «ترکيه بزرگ» در واقع تعدادي ادعاي تاريخي است که جريان «ترک هاي جوان» يا آتاتورکيست ها در زمان شکل گيري ترکيه- در سال 1303 ش- آن را مطرح کرده بودند. اردوغان با لشکرکشي به منطقه کوچک «بعشيقه» واقع در شمال غرب استان کرکوک و تلاش براي بسط حضور خود در منطقه «تل عفر» واقع در غرب موصل و از آن سو با لشکرکشي به منطقه «اعزاز» در شمال غرب استان حلب سوريه و تلاش گسترده براي تصرف «الباب» در شمال غرب حلب تقلاکرد تا زمين هاي حد فاصل کرکوک تا سواحل مديترانه اي سوريه را به خاک ترکيه ملحق نمايد. همين روزها نشريه «يني شفق» وابسته به حزب عدالت و توسعه طي مقاله اي زمين هاي از کرکوک تا اسکندرون را منطقه عربي ترکيه دانست و نوشت «بخش جدا شده بايد به مام ميهن بازگردد.» تلاش ترکيه براي تداوم حضور و گسترش مناطق تحت تصرفش در دو کشور عراق و سوريه تاکنون به جايي نرسيده و به هزينه سنگيني منجر شده است. بنابراين بعيد نيست که اردوغان به زودي از پروژه «دولت بزرگ» هم دست بکشد.

    2- شکست سياست صفرسازي مسائل با همسايگان در درون ترکيه به بروز سوالات زيادي منجر شده است. انتقادات زيادي که از درون حزب عدالت و توسعه و نيز از سويي شخصيت هايي مثل «عبدالله گل» و «داود اوغلو» به گوش مي رسد و علاوه بر آن فاصله مطلقي که همه احزاب سياسي ترکيه با اردوغان و حزب حاکم او پيدا کرده اند، شرايط سختي را براي ترکيه رقم زده است. اردوغان در اين ميان به جاي آنکه به اصلاح واقعي سياست هاي به شکست رسيده دست بزند با وارد کردن شوک هاي پي درپي تلاش مي کند تا توجهات را از موضوع اصلي که مستقيما اقتدار او را نشانه رفته است، به مسائل حاشيه اي معطوف نمايد اما مسلما اين موضوع زمان زيادي دوام نمي آورد.
    3- ترکيه اردوغان وانمود مي کند که در انتخاب بين مسکو و واشنگتن، مسکو را ترجيح داده و اين در حالي است که اساس همگرايي مسکو- آنکارا، کردها هستند. حزب اگرچه به دليل نفوذ مالي کشورهاي عربي به درخواست هاي مکرر رهبران کردي پاسخ منفي داده است اما در عين حال ارتباطش با کردها محفوظ و برجسته باقي مانده است.

    اين در حالي است که از آنجا که کردها مسئله روسيه نيستند، مسکو تلاش مي کند تا با همراهي با ترکيه، اين کشور را به خود ملحق نمايد. در بازي ترکيه- روسيه «زمان»، طرف اصلي پيروز ميدان را به ما معرفي خواهد کرد. اما اين نکته را مي توان با قطعيت زيادي گفت که اردوغان نمي خواهد اردوگاه غرب را ترک کرده و به سمت مسکو برود. اردوغان در تلاش است با برگ روسيه، غرب را وادار به پذيرش مجدد خود نمايد. از اين رو مي توان گفت اگر مشکل في مابين ترکيه و کردها از طريق روسيه حل نشود، اردوغان بار ديگر خواستار «کمک ويژه» غرب براي غلبه بر کردها خواهد شد اما در عين حال به گمان روسيه، اردوغان و حزب او مي توانند يک «شريک معتبر» براي حل سياسي پرونده سوريه باشند. روسيه مدتي است که به غلط گمان مي کند پيروز بزرگ جبهه مقاومت که ضمنا با همراهي ارتش روسيه نيز همراه بود، براي حل پرونده جنگ در سوريه کفايت مي کند و با شقه کردن گروههاي تروريستي مي توان کاملابر پديده تروريزم غلبه کرد. وقايع ديروز «ديرالزور» سنگ محکي براي ارزيابي اين مسائل است. داعش حدود دو ماه پس از آنکه در يک عمليات سنگين، «تدمر» واقع در شمال شرق حمص را از دست نيروهاي روسيه گرفت، بار ديگر به جنوب مناطق شهري «ديرالزور» حمله کرد و تلاش نمود اين منطقه را به تصرف درآورد. پس کاملاواضح است که حتي اگر همه کشورها در «آستانه» گردهم آيند هيچ تضميني براي توقف شرارت هاي داعش و حتي تداوم مذاکرات سياسي وجود ندارد.

    4- بعضي با اشاره به قطع و وصل شدن نسبتا سريع روابط ترکيه با رژيم صهيونيستي و يا ارتعاش شديد روابط با روسيه و نيز روابط متغير ترکيه با گروه هاي تروريستي مثل داعش، اردوغان را فردي باهوش ارزيابي کرده و گفته اند که اردوغان کسي است که موقعيت ها را خوب مي شناسد و با آن همراه مي گردد. اما در عين حال با نگاه به نتايج اين سياست ها مي توان گفت ترکيه اردوغان هرگز نتوانسته است نتيجه بازي هاي منطقه اي را به نفع خود حل کند. پرونده روابط ترکيه و مصر طي 6 سال گذشته، پرونده روابط مصر و عربستان طي اين دوران و پرونده روابط ترکيه و عراق به خوبي نشان مي دهند که در هيچ منازعه اي موقعيت ترکيه شاهد بهبود نبوده است. سفر اخير ييلدريم به عراق که توام با تحليل هاي انحرافي رسانه ها شد و يا عضويت آنکارا در گروه مذاکرات صلح مسکو هم که با تبليغات زيادي همراه گرديد، به خوبي سطح اقدامات ترکيه را بيان مي کنند. سفر نخست وزير ترکيه به عراق، اساسا با اين شعار صورت گرفت که ترکيه درصدد بيرون بردن نيروهاي خود از بعشيقه است، اما امتناع ترکيه از اقدامي که نخست وزير آن در يک کنفرانس رسانه اي وعده داده بود، از شکست گفت وگوهاي ترکيه در بغداد خبر مي دهد.
    5- اردوغان آرام آرام حمايت ايران را از دست مي دهد و اين بزرگترين قمار رجب طيب اردوغان است. فاصله گرفتن ترکيه از ايران در حالي است که مقامات حزب حاکم در ترکيه مي دانند ايران عليرغم نفوذ بسيار گسترده اي که در ميان کردها و علوي هاي ترکيه دارد بر ثبات ترکيه و موفقيت حزب عدالت و توسعه تاکيد داشته است. ايران در جريان کودتاي خردادماه، ، تنها همسايه ترکيه بود که در نقطه مقابل کودتاي نظامي قرار داشت و با دولت همراهي کرد. فاصله گرفتن ترکيه از ايران به کاهش علاقه تهران براي بقاء دولت رجب طيب اردوغان انجاميده و در گام بعد به شرايط جديدي منتهي مي گردد. اردوغان مي داند زمين به هيچ وجه در زير پاي او محکم نيست و هر لحظه مي تواند در معرض گردباد قرار گيرد در آن شرايط فاصله آنکارا با تهران، مشکلات اردوغان را افزايش داده و رسيدن او به راه حل را دشوارتر مي کند.
نويسنده: سعدالله زارعي