نگاه سیاسی و اقتصادی روزنامه ها
دفاع روحانی
از بودجه و برجام 15اذر-95
تهران- ایرنا- ارایه لایحه بودجه سال 1396 به مجلس شورای
اسلامی در کنار موضع قاطع رییس جمهوری و نمایندگان ملت در برابر مصوبه اخیر
ضدبرجامی کنگره آمریکا برای تمدید تحریم های ده ساله علیه ایران، محور اصلی
روزنامه های امروز بود. مجلس همچنین دیروز شاهد مباحثه ای بر سر حساب های قوه
قضاییه بود که مورد توجه برخی روزنامه ها قرار گرفت.
این گزارش به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و
نویسندگان روزنامه های امروز دوشنبه 15 آذر 1395 خورشیدی در حوزه های سیاسی و
اقتصادی نگاهی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی
کرده است.
** بودجه 96 در مجلس دهم
رییس‌جمهوری صبح دیروز یکشنبه چهاردهم آذرماه برای ارایه لایحه
بودجه سال 96 در صحن علنی مجلس شورای اسلامی حاضر شد و از چند و چون دخل و خرج
کشور در سال آینده گفت؛ موضوعی که در گزارش های تحلیلی روزنامه های امروز بازتاب
گسترده ای داشت.
«دخل دولت خرج کشور» عنوان گزارش روزنامه «اعتماد» بود که در گزارش
این روزنامه درباره ویژگی های بودجه ٩٦ می خوانیم: دولت امسال بر خلاف سال قبل خلف
وعده نکرد و لایحه بودجه سال آینده را به موقع به مجلس برد تا در ماه‌های
باقیمانده از سال، نمایندگان فرصت بررسی بند به بند این سند مالی را داشته باشند.
لایحه‌ای به بزرگی ١٠٨٤ هزار میلیارد تومان و بودجه عمومی ٣٢٠ هزار میلیارد تومان
که بناست با اتکای بیشتر بر مالیات‌ها، هزینه‌های سال آینده را تامین کند.
اعتماد ضمن اشاره به ارایه به موقع لایحه بودجه 96، گسستگی این
لایحه از برنامه ششم توسعه را مورد انتقاد قرار داد و نوشت: در شرایطی که بودجه
سال ٩٦ به عنوان یک برش از پنج برش برنامه توسعه‌ای ششم باید مرتبط با این برنامه
باشد؛ در غیاب برنامه توسعه‌ای تدوین شده است که این اتفاق می‌تواند به عقب‌ماندن
از سیاست‌های توسعه‌ای و افتراق بین برنامه‌ها منجر شود. با همه اینها لایحه
برنامه بودجه باید به موقع به مجلس ارایه می‌شد که شد. ویژگی دیگر که بودجه را
متمایز از سال‌های قبل کرده، شفاف شدن ردیف‌های بودجه است.
در همین ارتباط، «آلبرت بغزیان» اقتصاددان در یادداشتی با عنوان
«بودجه 96، برخاسته از واقعیت‌های جامعه و اقتصاد» که در روزنامه «ایران» منتشر
شد، با ارزیابی متناسب بودن بودجه با واقعیت‌های موجود جامعه و اقتصاد کشور نوشت:
شاخص‌های کلی مانند تعبیه نفت 50 دلاری، دلار 3300 تومانی، تعیین بودجه عمرانی
62 هزار میلیارد تومانی، اتکای 71 درصدی به درآمدهای مالیاتی و... بر این اساس
تنظیم شده و نظام شکلی بودجه را همانند سال‌های قبل و توجه به واقعیت‌ها مطلوب
نشان می‌دهد. با این حال توجه به یک شاخص محوری در این مسیر می‌تواند درک مناسبی
از بودجه 96 کشور به دست دهد و آن هم شاخص انضباط مالی است.
نویسنده در بخش دیگری از این یادداشت آورده است: فارغ از این
موضوع، بودجه 96 با کاهش اتکا به منابع و درآمدهای نفتی و افزایش وابستگی به
درآمدهای مالیاتی نشانگر مطلوبی را به لحاظ مسیر صحیح حرکت اقتصادی به دست می‌دهد.
با این حال نباید از تکانه‌ها و شوک‌های منابعی در جریان اجرا غافل شویم. همچنین
باید این نکته را اضافه کرد که اگر بر اساس نظام بودجه‌ریزی عملیاتی پیش برویم هم
انضباط اقتصادی بیشتری حاصل خواهد شد و هم در تحقق اهداف کلان بودجه‌ای نظیر
اشتغالزایی موفق‌تر خواهیم بود.
روزنامه «آرمان» هم در یادداشتی به «واقع‌نگری در لایحه بودجه96»
اشاره کرد. در این یادداشت می خوانیم: دولت لایحه بودجه سال آینده را با سقف بیش
از 1000 تریلیون تومان و منابع عمومی 320 هزار میلیاردی روز گذشته به مجلس تقدیم
کرد. آنچه می‌تواند ما را به اجرای صحیح و بدون مانع این لایحه امیدوار کند وجود
نگاه واقع‌بینانه به این لایحه است. برآورد قیمت نفت تا محدوده 55 دلار چندان دور
از ذهن نبود و در این زمینه دولت بر اساس انتظارات عمل کرد. همچنین پیش‌بینی نرخ
3300 تومان برای دلار در سال 96 با توجه به روح اقتصاد، وضعیت فعلی بازار ارز و
شکاف ایجاد شده بین تورم داخل و خارج کشور نرخ بسیار معقولانه‌ای است. البته
نقدهایی به چند بند از این لایحه وجود دارد که امید می‌رود نمایندگان مجلس در
بررسی لایحه در مسیر اصلاح آن گام بردارند.
روزنامه «خراسان» هم در گزارش «سیاه و سپید لایحه بودجه 96» نوشت:
اگر یکی از مشکلات بودجه چند سال اخیر را آشفتگی و غیرقابل پیش بینی بودن عوامل
بین المللی موثر بر اقتصاد ایران بدانیم، بودجه سال آینده با این بخت و اقبال روشن
مواجه است که عوامل بین المللی به یک ثبات نسبی رسیده است.
روزنامه «شهروند» اما در تحلیل و بررسی انتقادی بودجه سال آینده
آورد: پیش‌بینی شده است حدود ٧١درصد از درآمدهای سال ٩٦ از مالیات و ٢٩درصد
دیگر از سایر درآمدها تأمین شود. این اتفاق اگر چه رویکرد دولت به کاهش وابستگی
نفتی را نشان می‌دهد، اما در شرایطی که زیرساخت‌های این موضوع مهم فراهم نیست، به
نظر می‌رسد بودجه ٩٦ نیز مانند بسیاری از برنامه‌های بودجه‌ای سال‌های گذشته و
دولت‌های گذشته بر اساس آمال و آرزوها تنظیم شده است.
«پرویز جاوید» عضو انجمن اقتصاددانان ایران هم در گفت و گو با
روزنامه شهروند با بیان اینکه دولت نه برنامه جامع مالیاتی دارد، نه می‌تواند
برخی نهادهای اقتصادی را به پرداخت مالیات ملزم کند، گفت: بیش از ١٠٠هزار
میلیارد تومان از بودجه سال ٩٦ از محل درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی شده است، اما در
خوشبینانه‌ترین حالت نزدیک به ٦٠درصد از این مبلغ محقق می‌شود. تحقق بودجه با
افزایش بهای مالیات با تبعاتی همراه خواهد بود. افزایش بهای مالیات به فرار
مالیاتی بیشتر دامن می‌زند و شاید امید تحقق این ٦٠درصد را نیز بر باد دهد. درعوض
دولت باید پایه مالیاتی را فراگیر کند، اما متأسفانه توان این کار را هم ندارد،
چون باید به جاهای دیگری سر بزند که از توانش خارج است. متأسفانه دولت‌ها پیش از
تحویل لایحه بودجه به مجلس، از اقتصاددانان نظرخواهی نمی‌کنند تا آنها مشکلات
احتمالی را گوشزد کنند.
روزنامه «جام جم» هم در این باره نوشت: بررسی این لایحه نشان می
دهد بودجه سال آینده نسبت به لایحه سال 95 از حیث هزینه جاری 8/19 درصد و از حیث
هزینه عمرانی 5 درصد رشد دارد اما از تراز عملیاتی منفی حدود 77 هزار میلیارد
تومان برخوردار است که این رقم نسبت به تراز عملیاتی سال گذشته که 48 هزار میلیارد
تومان بود رشد 59 درصدی را تجربه کرده است. معنای تراز عملیاتی این است که اگر
دولت بخواهد با درآمدهای مالیاتی منهای درآمدهای نفتی، کشور را اداره کند و هیچ
کار عمرانی انجام ندهد در سال 96 حدود 77 هزار میلیارد تومان کسری خواهد داشت.
دولت با اینکه در مجموع هزینه عمرانی را بیش از 5 درصد رشد نداده است اما برخی از
هزینه ها را با رشد های بالایی که داده موجب شده تا 59 درصد رشد تراز منفی
عملیاتی، تامین درآمد این کسری را به آیندگان منتقل کند.
روزنامه «ابتکار» در گزارشی با عنوان «بودجه در حاشیه» به همزمانی
برخی حاشیه ها با ارایه لایحه بودجه به مجلس پرداخت و نوشت: مجلس شورای اسلامی،
دیروز روز پرکاری را پشت سر گذاشت. درحالی که انتظار می‌رفت حضور رییس‌جمهوری در
مجلس و تقدیم آخرین لایحه بودجه دولت تدبیر و امید مهم ترین رویداد خبری بهارستان
باشد، مجلس تحت تاثیر مصوبه سنا و کنگره آمریکا در تمدید تحریم‌ها و حواشی مراجعه
ماموران برای بازداشت شبانه محمود صادقی، نماینده مردم تهران، روند متفاوتی را طی
کرد. این در حالی بود که طرح سوال از وزیر کار و رفاه اجتماعی نیز در دستور کار
دیروز مجلس بود.
به گزارش ابتکار، رییس جمهوری در هنگام ارائه بودجه 96، بر تقدیم
به موقع لایحه بودجه به مجلس تاکید کرد و آن را نشانه رعایت شان مجلس و اهتمام
دولت به پایبندی قانون دانست و گفت: دولت یازدهم به دلیل سوءمدیریت‌های گذشته و
تحمیل تحریم‌های ظالمانه در شرایط دشوار اقتصادی و روابط خارجی به سر می‌برد و با
دشواری‌های زیادی و شرایط بحرانی مختلفی مواجه بود. در چنین شرایطی دولت با در نظر
داشتن رویکردی واقع‌گرایانه و عملگرا و با اولویت‌بندی بحران‌ها اقدام به حل
مشکلات کرد.
افزایش بودجه صدا و سیما هم از موضوع هایی بود که مورد توجه
روزنامه «آفتاب یزد» قرار گرفت و با عنوان قرار دادن «پاداش دولت به سیما به خاطر
ندیدن پیروزی در اوپک!» به سراغ بررسی ارایه لایحه بودجه 96 رفت.
**هم آوایی پاستور و بهارستان علیه نقض برجام
رییس جمهوری در نطق تقدیم لایحه بودجه 96 به مجلس، به تمدید تحریم
های ده ساله آمریکا علیه ایران اشاره کرد. رییس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم
در بیانیه‌ای خواستار اجرای قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران
در اجرای برجام شدند. روزنامه های امروز رخدادهای دیروز را هم آوایی دولت و مجلس
در واکنش به نقض برجام عنوان خواندند.
روزنامه «دنیای اقتصاد» در این باره نوشت: به‌دنبال تصویب طرح
تمدید 10ساله قانون تحریم‌های ایران در سنای آمریکا، روزگذشته حسن روحانی رئیس‌جمهوری
که برای ارائه و دفاع از لایحه بودجه سال 96 کل کشور به بهارستان رفته بود، با
اشاره به تمدید قانون تحریم‌ها علیه ایران (ISA) در
سنای آمریکا، از موضع رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در قبال این مصوبه پرده
برداشت. رئیس‌جمهوری همچنین در سخنان روز گذشته خود در مجلس، تمدید قانون ISA را نقض فاحش برجام خواند و اعلام کرد این
مصوبه پاسخ قاطعانه دولت جمهوری اسلامی ایران را به دنبال خواهد داشت.
به گزارش دنیای اقتصاد، همزمان روز گذشته «علی لاریجانی» رییس مجلس
نیز در نطق پیش از دستور خود در جلسه علنی دیروز پارلمان به تمدید قانون تحریم‌ها
علیه ایران (ISA) در سنای
آمریکا اشاره کرد و گفت: رئیس‌جمهور آمریکا در برجام با شرافت عمل نکرد.
روزنامه «مردم سالاری» هم با عنوان قرار دادن «بهارستان در مقابل
کنگره» به بیانیه 264 نماینده مجلس برای اقدام متقابل علیه تمدید تحریم‌های ایران
اشاره کرد. به نوشته مردم سالاری، در این بیانه آمده است: نمایندگان کنگره آمریکا
طی یک حرکت نمایشی، اقدام به تمدید قانون ظالمانه ISA و
تحریم علیه ملت بزرگ ایران کردند که با روح برجام در تضاد است، این درحالی است که
به کرات مقامات بین‌المللی و مسوولان آمریکایی بر انجام تعهدات ایران، صحه گذاشته‌اند.
«حمید بعیدی‌نژاد» سفیر ایران در لندن هم در یادداشتی در روزنامه
دنیای اقتصاد، به تحلیل تمدید ISA پرداخت
و آورد: یکی از خواسته‌های ایران در طول مذاکرات این بود که آمریکا صریحا با توجه
به سررسید مهلت قانونی آیسا در سال 2016 در قالب برجام تعهد بدهد کاری را که در
این 20 سال به‌طور مکرر انجام داده است، انجام ندهد و این قانون را تمدید نکند. در
برابر، نمایندگان آمریکا اعلام می‌کردند که آنها با عدم تمدید این قانون مخالف
نیستند و ضرورتی هم برای تمدید این قانون حس نمی‌کنند، ولی چون تصمیم تمدید باید
از سوی مجلسین آمریکا صورت بگیرد آنها به‌عنوان نماینده دولت نمی‌توانند از طرف
این دو مجلس تعهدی در برجام بدهند ولی تمام تلاش خود را خواهند کرد که این قانون
تمدید نشود.
«تصویب ایسا، عامل اتحاد جهانی علیه آمریکا» هم عنوان یادداشتی از
روزنامه آرمان بود. در این یادداشت آمده است: اکنون که کنگره آمریکا، در این
معاهده بین‌المللی، پیمان شکنی کرده است، حیثیت سناتورهای آمریکا هم بر باد رفته
است. اینها برای ملت صلح طلب و حق جوی ایران اسلامی، پیروزهای بزرگی محسوب می‌شود!
امروز به‌واسطه سال‌ها مذاکره حرفه‌ای و کارشناسانه«فرزندان انقلاب»، تحت نظارت
سران نظام اسلامی، با نمایندگان قدرت‌های دنیا، اتحاد جهانی برای اجرای تمام مفاد
برجام به وجود آمده است، همه اعضا و متعهدان برجام، بر علیه پیمان شکنی آمریکا
بسیج شده‌اند، باید مراقبت کنیم، این اتحاد شکسته نشود.
عنوان نخست روزنامه های «اطلاعات»، «19 دی»، «تفاهم»، «کیهان» و
«جوان» هم این بخش از سخنان رییس‌جمهوری که «در مواجهه با نقض برجام قاطع عمل می‌کنیم»
بود.
** مباحثه در مجلس بر سر حساب های قوه قضاییه
نخستین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی تا حدی تحت تاثیر ماجراهای
هفته گذشته در زمینه برخورد قضایی با نماینده تهران قرار گرفت. در همین پیوند،
روزنامه «شرق» با عنوان قرار دادن «لاریجانی، سخنان صادقی را اتهام دانست» به سراغ
مباحثه رییس مجلس و نماینده تهران رفت. به نوشته شرق، مهم‌ترین موضوع همچنان موضوع
تذکر صادقی درباره حساب‌های بانکی قوه قضائیه بود که هیأت نظارت بررسی آن را به
آینده موکول کرده بود. ولی اتفاقات جلسه علنی دیروز و سخنان علی لاریجانی خطاب به
صادقی، تقریبا تکلیف این پرونده را هم یکسره کرد.
به نوشته روزنامه خراسان، صادقی در جلسه علنی روز گذشته مجلس در
تذکر شفاهی خود گفت: جلب غیرقانونی اینجانب برخلاف نص صریح اصل 86 قانون اساسی و
قانون نظارت بر رفتار نمایندگان بوده و به جهت تذکر و سوال این جانب به وزیر
اقتصاد درباره افتتاح سپرده‌های بانکی قوه قضاییه بوده است. رییس مجلس هم در پاسخ
به تذکر آیین نامه ای محمود صادقی نماینده تهران درباره اعتراض به حکم جلب خود، با
تاکید بر اینکه اتهام زدن به افراد آزادی بیان نیست خطاب به صادقی گفت: «پیش از
این گفتم که حرفتان نادرست است پول‌ها به نام قوه قضائیه است و شخص نیست، چرا
اصلاح نکردید.»
روزنامه «همدلی» هم اظهارات لاریجانی به صادقی را «دفاع برادرانه»
عنوان کرد و نوشت: علی لاریجانی، رئیس مجلس از برادرش آیت الله صادق آملی لاریجانی
دفاع کرد. او روز گذشته در پاسخ به محمود صادقی که خواستار دفاع از شان مجلس به
خاطر حکم جلب یک نماینده مجلس شده بود، اظهارات او درباره حساب‌های قوه قضائیه را
اتهام دانست. لاریجانی گفت «اتهام‌زنی آزادی بیان نیست.» این دفاع لاریجانی از
رئیس دستگاه قضا در حالی بود که پیش‌تر آیت‌الله آملی لاریجانی از برادرش به خاطر
سکوت رئیس مجلس در برابر اظهارات محمود صادقی انتقاد کرده بود و گفته بود نیازی به
دفاع ندارد.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
خبرنگار: فاطمه دهقان نیری** انتشاردهنده: سیدمحمد موسی
کاظمی**پژوهشم**9294** 9279
** بودجه 96 در مجلس دهم
رییس‌جمهوری صبح دیروز یکشنبه چهاردهم آذرماه برای ارایه لایحه بودجه سال 96 در صحن علنی مجلس شورای اسلامی حاضر شد و از چند و چون دخل و خرج کشور در سال آینده گفت؛ موضوعی که در گزارش های تحلیلی روزنامه های امروز بازتاب گسترده ای داشت.
«دخل دولت خرج کشور» عنوان گزارش روزنامه «اعتماد» بود که در گزارش این روزنامه درباره ویژگی های بودجه ٩٦ می خوانیم: دولت امسال بر خلاف سال قبل خلف وعده نکرد و لایحه بودجه سال آینده را به موقع به مجلس برد تا در ماه‌های باقیمانده از سال، نمایندگان فرصت بررسی بند به بند این سند مالی را داشته باشند. لایحه‌ای به بزرگی ١٠٨٤ هزار میلیارد تومان و بودجه عمومی ٣٢٠ هزار میلیارد تومان که بناست با اتکای بیشتر بر مالیات‌ها، هزینه‌های سال آینده را تامین کند.
اعتماد ضمن اشاره به ارایه به موقع لایحه بودجه 96، گسستگی این لایحه از برنامه ششم توسعه را مورد انتقاد قرار داد و نوشت: در شرایطی که بودجه سال ٩٦ به عنوان یک برش از پنج برش برنامه توسعه‌ای ششم باید مرتبط با این برنامه باشد؛ در غیاب برنامه توسعه‌ای تدوین شده است که این اتفاق می‌تواند به عقب‌ماندن از سیاست‌های توسعه‌ای و افتراق بین برنامه‌ها منجر شود. با همه اینها لایحه برنامه بودجه باید به موقع به مجلس ارایه می‌شد که شد. ویژگی دیگر که بودجه را متمایز از سال‌های قبل کرده، شفاف شدن ردیف‌های بودجه است.
در همین ارتباط، «آلبرت بغزیان» اقتصاددان در یادداشتی با عنوان «بودجه 96، برخاسته از واقعیت‌های جامعه و اقتصاد» که در روزنامه «ایران» منتشر شد، با ارزیابی متناسب بودن بودجه با واقعیت‌های موجود جامعه و اقتصاد کشور نوشت: شاخص‌های کلی مانند تعبیه نفت 50 دلاری، دلار 3300 تومانی، تعیین بودجه عمرانی 62 هزار میلیارد تومانی، اتکای 71 درصدی به درآمدهای مالیاتی و... بر این اساس تنظیم شده و نظام شکلی بودجه را همانند سال‌های قبل و توجه به واقعیت‌ها مطلوب نشان می‌دهد. با این حال توجه به یک شاخص محوری در این مسیر می‌تواند درک مناسبی از بودجه 96 کشور به دست دهد و آن هم شاخص انضباط مالی است.
نویسنده در بخش دیگری از این یادداشت آورده است: فارغ از این موضوع، بودجه 96 با کاهش اتکا به منابع و درآمدهای نفتی و افزایش وابستگی به درآمدهای مالیاتی نشانگر مطلوبی را به لحاظ مسیر صحیح حرکت اقتصادی به دست می‌دهد. با این حال نباید از تکانه‌ها و شوک‌های منابعی در جریان اجرا غافل شویم. همچنین باید این نکته را اضافه کرد که اگر بر اساس نظام بودجه‌ریزی عملیاتی پیش برویم هم انضباط اقتصادی بیشتری حاصل خواهد شد و هم در تحقق اهداف کلان بودجه‌ای نظیر اشتغالزایی موفق‌تر خواهیم بود.
روزنامه «آرمان» هم در یادداشتی به «واقع‌نگری در لایحه بودجه96» اشاره کرد. در این یادداشت می خوانیم: دولت لایحه بودجه سال آینده را با سقف بیش از 1000 تریلیون تومان و منابع عمومی 320 هزار میلیاردی روز گذشته به مجلس تقدیم کرد. آنچه می‌تواند ما را به اجرای صحیح و بدون مانع این لایحه امیدوار کند وجود نگاه واقع‌بینانه به این لایحه است. برآورد قیمت نفت تا محدوده 55 دلار چندان دور از ذهن نبود و در این زمینه دولت بر اساس انتظارات عمل کرد. همچنین پیش‌بینی نرخ 3300 تومان برای دلار در سال 96 با توجه به روح اقتصاد، وضعیت فعلی بازار ارز و شکاف ایجاد شده بین تورم داخل و خارج کشور نرخ بسیار معقولانه‌ای است. البته نقدهایی به چند بند از این لایحه وجود دارد که امید می‌رود نمایندگان مجلس در بررسی لایحه در مسیر اصلاح آن گام بردارند.
روزنامه «خراسان» هم در گزارش «سیاه و سپید لایحه بودجه 96» نوشت: اگر یکی از مشکلات بودجه چند سال اخیر را آشفتگی و غیرقابل پیش بینی بودن عوامل بین المللی موثر بر اقتصاد ایران بدانیم، بودجه سال آینده با این بخت و اقبال روشن مواجه است که عوامل بین المللی به یک ثبات نسبی رسیده است.
روزنامه «شهروند» اما در تحلیل و بررسی انتقادی بودجه سال آینده آورد: پیش‌بینی شده است حدود ٧١درصد از درآمدهای سال ٩٦ از مالیات و ٢٩درصد دیگر از سایر درآمدها تأمین شود. این اتفاق اگر چه رویکرد دولت به کاهش وابستگی نفتی را نشان می‌دهد، اما در شرایطی که زیرساخت‌های این موضوع مهم فراهم نیست، به نظر می‌رسد بودجه ٩٦ نیز مانند بسیاری از برنامه‌های بودجه‌ای سال‌های گذشته و دولت‌های گذشته بر اساس آمال و آرزوها تنظیم شده است.
«پرویز جاوید» عضو انجمن اقتصاددانان ایران هم در گفت و گو با روزنامه شهروند با بیان اینکه دولت نه برنامه جامع مالیاتی دارد، نه می‌تواند برخی نهادهای اقتصادی را به پرداخت مالیات ملزم کند، گفت: بیش از ١٠٠هزار میلیارد تومان از بودجه سال ٩٦ از محل درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی شده است، اما در خوشبینانه‌ترین حالت نزدیک به ٦٠درصد از این مبلغ محقق می‌شود. تحقق بودجه با افزایش بهای مالیات با تبعاتی همراه خواهد بود. افزایش بهای مالیات به فرار مالیاتی بیشتر دامن می‌زند و شاید امید تحقق این ٦٠درصد را نیز بر باد دهد. درعوض دولت باید پایه مالیاتی را فراگیر کند، اما متأسفانه توان این کار را هم ندارد، چون باید به جاهای دیگری سر بزند که از توانش خارج است. متأسفانه دولت‌ها پیش از تحویل لایحه بودجه به مجلس، از اقتصاددانان نظرخواهی نمی‌کنند تا آنها مشکلات احتمالی را گوشزد کنند.
روزنامه «جام جم» هم در این باره نوشت: بررسی این لایحه نشان می دهد بودجه سال آینده نسبت به لایحه سال 95 از حیث هزینه جاری 8/19 درصد و از حیث هزینه عمرانی 5 درصد رشد دارد اما از تراز عملیاتی منفی حدود 77 هزار میلیارد تومان برخوردار است که این رقم نسبت به تراز عملیاتی سال گذشته که 48 هزار میلیارد تومان بود رشد 59 درصدی را تجربه کرده است. معنای تراز عملیاتی این است که اگر دولت بخواهد با درآمدهای مالیاتی منهای درآمدهای نفتی، کشور را اداره کند و هیچ کار عمرانی انجام ندهد در سال 96 حدود 77 هزار میلیارد تومان کسری خواهد داشت. دولت با اینکه در مجموع هزینه عمرانی را بیش از 5 درصد رشد نداده است اما برخی از هزینه ها را با رشد های بالایی که داده موجب شده تا 59 درصد رشد تراز منفی عملیاتی، تامین درآمد این کسری را به آیندگان منتقل کند.
روزنامه «ابتکار» در گزارشی با عنوان «بودجه در حاشیه» به همزمانی برخی حاشیه ها با ارایه لایحه بودجه به مجلس پرداخت و نوشت: مجلس شورای اسلامی، دیروز روز پرکاری را پشت سر گذاشت. درحالی که انتظار می‌رفت حضور رییس‌جمهوری در مجلس و تقدیم آخرین لایحه بودجه دولت تدبیر و امید مهم ترین رویداد خبری بهارستان باشد، مجلس تحت تاثیر مصوبه سنا و کنگره آمریکا در تمدید تحریم‌ها و حواشی مراجعه ماموران برای بازداشت شبانه محمود صادقی، نماینده مردم تهران، روند متفاوتی را طی کرد. این در حالی بود که طرح سوال از وزیر کار و رفاه اجتماعی نیز در دستور کار دیروز مجلس بود.
به گزارش ابتکار، رییس جمهوری در هنگام ارائه بودجه 96، بر تقدیم به موقع لایحه بودجه به مجلس تاکید کرد و آن را نشانه رعایت شان مجلس و اهتمام دولت به پایبندی قانون دانست و گفت: دولت یازدهم به دلیل سوءمدیریت‌های گذشته و تحمیل تحریم‌های ظالمانه در شرایط دشوار اقتصادی و روابط خارجی به سر می‌برد و با دشواری‌های زیادی و شرایط بحرانی مختلفی مواجه بود. در چنین شرایطی دولت با در نظر داشتن رویکردی واقع‌گرایانه و عملگرا و با اولویت‌بندی بحران‌ها اقدام به حل مشکلات کرد.
افزایش بودجه صدا و سیما هم از موضوع هایی بود که مورد توجه روزنامه «آفتاب یزد» قرار گرفت و با عنوان قرار دادن «پاداش دولت به سیما به خاطر ندیدن پیروزی در اوپک!» به سراغ بررسی ارایه لایحه بودجه 96 رفت.
**هم آوایی پاستور و بهارستان علیه نقض برجام
رییس جمهوری در نطق تقدیم لایحه بودجه 96 به مجلس، به تمدید تحریم های ده ساله آمریکا علیه ایران اشاره کرد. رییس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم در بیانیه‌ای خواستار اجرای قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام شدند. روزنامه های امروز رخدادهای دیروز را هم آوایی دولت و مجلس در واکنش به نقض برجام عنوان خواندند.
روزنامه «دنیای اقتصاد» در این باره نوشت: به‌دنبال تصویب طرح تمدید 10ساله قانون تحریم‌های ایران در سنای آمریکا، روزگذشته حسن روحانی رئیس‌جمهوری که برای ارائه و دفاع از لایحه بودجه سال 96 کل کشور به بهارستان رفته بود، با اشاره به تمدید قانون تحریم‌ها علیه ایران (ISA) در سنای آمریکا، از موضع رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در قبال این مصوبه پرده برداشت. رئیس‌جمهوری همچنین در سخنان روز گذشته خود در مجلس، تمدید قانون ISA را نقض فاحش برجام خواند و اعلام کرد این مصوبه پاسخ قاطعانه دولت جمهوری اسلامی ایران را به دنبال خواهد داشت.
به گزارش دنیای اقتصاد، همزمان روز گذشته «علی لاریجانی» رییس مجلس نیز در نطق پیش از دستور خود در جلسه علنی دیروز پارلمان به تمدید قانون تحریم‌ها علیه ایران (ISA) در سنای آمریکا اشاره کرد و گفت: رئیس‌جمهور آمریکا در برجام با شرافت عمل نکرد.
روزنامه «مردم سالاری» هم با عنوان قرار دادن «بهارستان در مقابل کنگره» به بیانیه 264 نماینده مجلس برای اقدام متقابل علیه تمدید تحریم‌های ایران اشاره کرد. به نوشته مردم سالاری، در این بیانه آمده است: نمایندگان کنگره آمریکا طی یک حرکت نمایشی، اقدام به تمدید قانون ظالمانه ISA و تحریم علیه ملت بزرگ ایران کردند که با روح برجام در تضاد است، این درحالی است که به کرات مقامات بین‌المللی و مسوولان آمریکایی بر انجام تعهدات ایران، صحه گذاشته‌اند.
«حمید بعیدی‌نژاد» سفیر ایران در لندن هم در یادداشتی در روزنامه دنیای اقتصاد، به تحلیل تمدید ISA پرداخت و آورد: یکی از خواسته‌های ایران در طول مذاکرات این بود که آمریکا صریحا با توجه به سررسید مهلت قانونی آیسا در سال 2016 در قالب برجام تعهد بدهد کاری را که در این 20 سال به‌طور مکرر انجام داده است، انجام ندهد و این قانون را تمدید نکند. در برابر، نمایندگان آمریکا اعلام می‌کردند که آنها با عدم تمدید این قانون مخالف نیستند و ضرورتی هم برای تمدید این قانون حس نمی‌کنند، ولی چون تصمیم تمدید باید از سوی مجلسین آمریکا صورت بگیرد آنها به‌عنوان نماینده دولت نمی‌توانند از طرف این دو مجلس تعهدی در برجام بدهند ولی تمام تلاش خود را خواهند کرد که این قانون تمدید نشود.
«تصویب ایسا، عامل اتحاد جهانی علیه آمریکا» هم عنوان یادداشتی از روزنامه آرمان بود. در این یادداشت آمده است: اکنون که کنگره آمریکا، در این معاهده بین‌المللی، پیمان شکنی کرده است، حیثیت سناتورهای آمریکا هم بر باد رفته است. اینها برای ملت صلح طلب و حق جوی ایران اسلامی، پیروزهای بزرگی محسوب می‌شود! امروز به‌واسطه سال‌ها مذاکره حرفه‌ای و کارشناسانه«فرزندان انقلاب»، تحت نظارت سران نظام اسلامی، با نمایندگان قدرت‌های دنیا، اتحاد جهانی برای اجرای تمام مفاد برجام به وجود آمده است، همه اعضا و متعهدان برجام، بر علیه پیمان شکنی آمریکا بسیج شده‌اند، باید مراقبت کنیم، این اتحاد شکسته نشود.
عنوان نخست روزنامه های «اطلاعات»، «19 دی»، «تفاهم»، «کیهان» و «جوان» هم این بخش از سخنان رییس‌جمهوری که «در مواجهه با نقض برجام قاطع عمل می‌کنیم» بود.
** مباحثه در مجلس بر سر حساب های قوه قضاییه
نخستین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی تا حدی تحت تاثیر ماجراهای هفته گذشته در زمینه برخورد قضایی با نماینده تهران قرار گرفت. در همین پیوند، روزنامه «شرق» با عنوان قرار دادن «لاریجانی، سخنان صادقی را اتهام دانست» به سراغ مباحثه رییس مجلس و نماینده تهران رفت. به نوشته شرق، مهم‌ترین موضوع همچنان موضوع تذکر صادقی درباره حساب‌های بانکی قوه قضائیه بود که هیأت نظارت بررسی آن را به آینده موکول کرده بود. ولی اتفاقات جلسه علنی دیروز و سخنان علی لاریجانی خطاب به صادقی، تقریبا تکلیف این پرونده را هم یکسره کرد.
به نوشته روزنامه خراسان، صادقی در جلسه علنی روز گذشته مجلس در تذکر شفاهی خود گفت: جلب غیرقانونی اینجانب برخلاف نص صریح اصل 86 قانون اساسی و قانون نظارت بر رفتار نمایندگان بوده و به جهت تذکر و سوال این جانب به وزیر اقتصاد درباره افتتاح سپرده‌های بانکی قوه قضاییه بوده است. رییس مجلس هم در پاسخ به تذکر آیین نامه ای محمود صادقی نماینده تهران درباره اعتراض به حکم جلب خود، با تاکید بر اینکه اتهام زدن به افراد آزادی بیان نیست خطاب به صادقی گفت: «پیش از این گفتم که حرفتان نادرست است پول‌ها به نام قوه قضائیه است و شخص نیست، چرا اصلاح نکردید.»
روزنامه «همدلی» هم اظهارات لاریجانی به صادقی را «دفاع برادرانه» عنوان کرد و نوشت: علی لاریجانی، رئیس مجلس از برادرش آیت الله صادق آملی لاریجانی دفاع کرد. او روز گذشته در پاسخ به محمود صادقی که خواستار دفاع از شان مجلس به خاطر حکم جلب یک نماینده مجلس شده بود، اظهارات او درباره حساب‌های قوه قضائیه را اتهام دانست. لاریجانی گفت «اتهام‌زنی آزادی بیان نیست.» این دفاع لاریجانی از رئیس دستگاه قضا در حالی بود که پیش‌تر آیت‌الله آملی لاریجانی از برادرش به خاطر سکوت رئیس مجلس در برابر اظهارات محمود صادقی انتقاد کرده بود و گفته بود نیازی به دفاع ندارد.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
خبرنگار: فاطمه دهقان نیری** انتشاردهنده: سیدمحمد موسی کاظمی**پژوهشم**9294** 9279
