برای راه‌اندازی یک بانک به ۳۵۰۰
میلیارد ریال سرمایه اولیه به اضافه یک اساسنامه بانکی و یک هیئت موسس و هیئت
مدیره و البته تاییدیه بانک مرکزی نیاز است .به گزارش نسیم، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی
تا سال ۱۳۷۷ تمامی بانک‌های کشور دولتی بودند و اجازه تاسیس هیچ بانکی خصوصی داده
نمی‌شد. تا اینکه نهایتا بانک مرکزی در اسفند ۱۳۷۷ موافقت خود را با تاسیس بانک‌های
خصوصی اعلام کرد و سرانجام در فروردین ماه ۱۳۷۹ قانون اجازه تاسیس بانک‌های
غیردولتی به تصویب رسید و به موجب آن بانک‌های خصوصی با مالکیت و مدیریت اشخاص
غیردولتی داخلی و براساس ضوابط و با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به رسمیت
شناخته شدند. حالا
سوال اینجاست که چگونه می‌توان یک بانک تاسیس کرد؟ پاسخ این سوال هم این است که
متقاضیان تاسیس بانک باید حداقل سرمایه اولیه برای تاسیس بانک که ۳۵۰۰ میلیارد
ریال است را تماماً تعهد کرده و حداقل ۵۰% آنرا قبل از صدور مجوز اولیه نزد بانک
مرکزی ایران بصورت سپرده قرار دهد. همچنین یک برنامه عملیاتی جامع مشتمل بر اهداف
بانک، بازارهای هدف در مورد تامین منابع و تخصیص مصارف، رئوس سیستم‌های کنترل
مدیریت، سیاست‌ها و تمهیدات پیش‌بینی شده برای مقابله با انواع خطر‌ها (مدیریت
ریسک)، ساختار سازمانی، نحوه تامین زیان‌های احتمالی، صورت‌های مالی پیش‌بینی شده
برای حداقل سه سال اولیه فعالیت را به بانک مرکزی ارائه کنند.
البته لازم به ذکر است که متقاضیان تنها باید از حسن شهرت مالی و حرفه‌ای برخوردار و فاقد سابقه محکومیت کیفری باشند و نیاز به هیچ مدرک تحصیلی خاصی برای دریافت مجوز ندارند. ضمنا باید توانایی لازم برای تامین و تکمیل سرمایه بانک در صورت عدم کفایت سرمایه و یا زیانکرد احتمالی را داشته باشند. اما اعضای اصلی و علی‌البدل هیات مدیره، مدیرعامل و قائم‌مقام مدیرعامل بانک باید دارای عدم سوء پیشینه و حسن شهرت باشند. همچنین مدیرعامل و قائم‌مقائم مدیرعامل و اعضای هیات مدیره باید دارای حداقل مدرک کارشناسی بوده و بیش از 5 سال سابقه در امور مدیریت بانکی و یا بازار پول و سرمایه داشته باشند. بر این اساس بانک مرکزی مدارک اولیه متقاضیان را بررسی و در صورت تایید، مجوز اولیه را صادر می‌کند. البته موافقت اولیه بانک مرکزی با تاسیس بانک، صرفاً به منظور تشکیل پرونده ثبتی و پذیره‌نویسی سهام توسط بانک مرکزی صادر می‌شود و به معنای تاسیس بانک نیست. در واقع مجوز ثبت اصلی موافقت نهایی با تاسیس بانک است که بانک مرکزی به منظور ثبت بانک در مرجع ثبت شرکت‌ها صادر می‌کند و دریافت آن به معنی تاسیس نهایی بانک است. اما کار به دریافت مجوز ثبت هم ختم نمی‌شود چرا که با مجوز ثبت نمی‌توان اقدام به تاسیس شعب کرد و برای تاسیس شعب لازم است مجوز فعالیت که اجازه نامه آغاز فعالیت است و از سوی بانک مرکزی صادر می‌شود دریافت گردد.
بانک مرکزی نیز باتوجه به شرایط و مصالح مجوز تاسیس بانک‌ها را صادر خواهد کرد. همچنین مجوز تاسیس بانک در ایران تنها به صورت شرکت سهامی عام و با سهام با نام امکان پذیر خواهد بود. اعضای حقوقی خواستار عضویت در بانک‌های خصوصی نیز می‌بایست ترازنامه و کلیه مدارک سه سال آخر فعالیت‌های خود را تقدیم بانک مرکزی نمایند. هربانک خصوصی باید حداقل سرمایه تاسیس بانک که از سوی بانک مرکزی تعیین می‌شود را فراهم کندو همچنین هر گونه فعالیت بانکی چون فعالیت‌های ارزی منوط به دریافت مجوز بانک مرکزی می‌باشد. از سوی دیگر هدف بانک نباید صرفاً تامین منابع مالی برای سهامداران خود یا اشخاص و گروه‌های خاص باشد و هیچ موسسه دولتی حق ندارد بیش یک درصد سهام یک بانک خصوصی را در اختیار داشته باشد مگر با مجوز بانک مرکزی. همچنین سرمایه بانک نباید از محل تسهیلات دریافتی از بانک‌ها و موسسات اعتباری تامین شود. پس از تایید تمامی این موارد توسط بانک مرکزی، مجوز فعالیت بانک صادر و در صورت اجرای صحیح اساسنامه خود قادر به گسترش شعب و تمدید مجوز خواهد بود.
البته لازم به ذکر است که متقاضیان تنها باید از حسن شهرت مالی و حرفه‌ای برخوردار و فاقد سابقه محکومیت کیفری باشند و نیاز به هیچ مدرک تحصیلی خاصی برای دریافت مجوز ندارند. ضمنا باید توانایی لازم برای تامین و تکمیل سرمایه بانک در صورت عدم کفایت سرمایه و یا زیانکرد احتمالی را داشته باشند. اما اعضای اصلی و علی‌البدل هیات مدیره، مدیرعامل و قائم‌مقام مدیرعامل بانک باید دارای عدم سوء پیشینه و حسن شهرت باشند. همچنین مدیرعامل و قائم‌مقائم مدیرعامل و اعضای هیات مدیره باید دارای حداقل مدرک کارشناسی بوده و بیش از 5 سال سابقه در امور مدیریت بانکی و یا بازار پول و سرمایه داشته باشند. بر این اساس بانک مرکزی مدارک اولیه متقاضیان را بررسی و در صورت تایید، مجوز اولیه را صادر می‌کند. البته موافقت اولیه بانک مرکزی با تاسیس بانک، صرفاً به منظور تشکیل پرونده ثبتی و پذیره‌نویسی سهام توسط بانک مرکزی صادر می‌شود و به معنای تاسیس بانک نیست. در واقع مجوز ثبت اصلی موافقت نهایی با تاسیس بانک است که بانک مرکزی به منظور ثبت بانک در مرجع ثبت شرکت‌ها صادر می‌کند و دریافت آن به معنی تاسیس نهایی بانک است. اما کار به دریافت مجوز ثبت هم ختم نمی‌شود چرا که با مجوز ثبت نمی‌توان اقدام به تاسیس شعب کرد و برای تاسیس شعب لازم است مجوز فعالیت که اجازه نامه آغاز فعالیت است و از سوی بانک مرکزی صادر می‌شود دریافت گردد.
بانک مرکزی نیز باتوجه به شرایط و مصالح مجوز تاسیس بانک‌ها را صادر خواهد کرد. همچنین مجوز تاسیس بانک در ایران تنها به صورت شرکت سهامی عام و با سهام با نام امکان پذیر خواهد بود. اعضای حقوقی خواستار عضویت در بانک‌های خصوصی نیز می‌بایست ترازنامه و کلیه مدارک سه سال آخر فعالیت‌های خود را تقدیم بانک مرکزی نمایند. هربانک خصوصی باید حداقل سرمایه تاسیس بانک که از سوی بانک مرکزی تعیین می‌شود را فراهم کندو همچنین هر گونه فعالیت بانکی چون فعالیت‌های ارزی منوط به دریافت مجوز بانک مرکزی می‌باشد. از سوی دیگر هدف بانک نباید صرفاً تامین منابع مالی برای سهامداران خود یا اشخاص و گروه‌های خاص باشد و هیچ موسسه دولتی حق ندارد بیش یک درصد سهام یک بانک خصوصی را در اختیار داشته باشد مگر با مجوز بانک مرکزی. همچنین سرمایه بانک نباید از محل تسهیلات دریافتی از بانک‌ها و موسسات اعتباری تامین شود. پس از تایید تمامی این موارد توسط بانک مرکزی، مجوز فعالیت بانک صادر و در صورت اجرای صحیح اساسنامه خود قادر به گسترش شعب و تمدید مجوز خواهد بود.
