دانستنيهاواقعيتهايي درباره تخم مرغ 28آبان-93
خوردن تخم‌مرغ حتي بيش از يك عدد در روز
در بسياري از مردم بدون ارتباط جنس،سن و نژاد آنها باعث افزايش كلسترول خون نشده و
حتي براي قلب مي‌تواند مناسب و مفيد هم باشد.
اين مقاله برگرفته از كتاب "تخم‌مرغ،معجزه‌اي در سفره" توسط دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت و با همكاري ستاد كشوري ترويج مصرف تخم‌مرغ به چاپ رسيده و شما را با باورهاي غلطي كه در جامعه درباره مصرف تخم‌مرغ رواج پيدا كرده است آشنا ميكند.
امروزه مطالعات متعددي توسط محققين در مراكز معتبر و در طول سالهاي متمادي بر روي افراد زيادي در كشورهاي مختلف صورت گرفته و ثابت كرده‌اند:
*1 - خوردن تخم‌مرغ حتي بيش از يك عدد در روز در بسياري از مردم بدون ارتباط جنس،سن و نژاد آنها باعث افزايش كلسترول خون نشده و حتي براي قلب مي‌تواند مناسب و مفيد هم باشد.
*2 - تغذيه با تخم‌مرغ نه تنها نسبت LDL:HDL كه مهمترين شاخص براي تعيين احتمال خطر بيماري‌هاي قلبي است را تغيير بسيار كمي مي‌دهد و نه تنها بر روي احتمال بروز بيماري‌هاي قلبي-عروقي اثري ندارد، بلكه باعث كاهش پاسخ‌هاي التهابي در بدن مي‌گردد.
*3 - خوردن تخم‌مرغ در گروه‌هاي جمعيتي مختلف دنيا و يا در داخل يك گروه جمعيتي خاص، ارتباطي با كلسترول ندارد. شواهد اپيدميولوژيكي حاكي از آن است كه سرانه مصرف تخم‌مرغ در فرهنگ‌هاي مختلف ارتباطي با ميزان بروز بيماري‌هاي قلبي نداشته و حتي در بروز بيماري‌هاي قلبي-عروقي در افرادي كه يك تخم‌مرغ در هفته و كساني كه يك تخم‌مرغ در روز مي‌خورند ارتباطي مشاهده نشده است.
*4 - آنچه كه در توليد كلسترول خون در بدن نقش دارد اسيدهاي چرب اشباع بويژه نوع ترانس است و نه كلسترول‌هاي غذايي و در تخم‌مرغ تنها يك سوم اسيدهاي چرب آن از نوع اشباع بوده و كلسترولي هم كه در اثر خوردن تخم‌مرغ در بدن توليدمي‌شود، از نوع HDL (كلسترول خوب)و LDL كم آتروژنيك است.
*5 - وجود فرآورده‌هاي دامي خاص در رژيم غذايي بطور آشكار باعث كاهش احتمال بروز حمله قلبي مي‌شود.تخم‌مرغ، محصولات لبني و ماهي بطور غير مستقيم باعث كاهش مرگ و مير ناشي از حمله قلبي مي‌شوند. مصرف مقادير زيادي از اين غداها 20 درصد خطر فوت در اثر حمله قلبي را كم ميكند. بدليل يافته‌هاي فوق از سالهاي پيش توسط انجمن بين‌المللي تخم‌مرغ و بسياري از كشورهاي مطرح دنيا شعاري براي تشويق جوامع به بازگشت براي مصرف تخم‌مرغ و بهره‌برداري كامل از ارزش‌هاي تغذيه‌اي اين ماده غذايي كامل و بسيار مفيد بدون ترس از كلسترول مطرح كردند: "An egg day is ok" و در ايران هم اين شعار با عنوان "هر انسان سالم،يك تخم‌مرغ در روز" معرفي شده است.
*به چه افرادي بيشتر توصيه به مصرف تخم‌مرغ مي‌كنيم؟
مصرف تخم‌مرغ در زنان باردار و شيرده،كودكان و نوجوانان در حال رشد، ورزشكاران و كليه بزرگسالان سالم و همچنين در دوران پس از بيماري بدليل ارزش غذايي بالا توصيه مي‌شود. در اين افراد مصرف يك تخم‌مرغ در روز بلامانع است و در برخي موارد توصيه مي‌شود بيشتر هم ممكن است انجام شود. تخم‌مرغ از 8 ماهگي در كودكان قابل مصرف بوده و توصيه مي‌شود تا يك سالگي 1 زرده كامل،يك روز در ميان و از 2 سالگي به بالا يك تخم‌مرغ در روز در برنامه غذايي كودكان وارد شود.
*چه افرادي بايد در مصرف تخم‌مرغ احتياط كنند؟
گرچه در برخي شرايط بايد در مصرف تخم‌مرغ كامل ملاحظاتي صورت پذيرد، ولي بدليل خواص ويژه و منحصر بفردي كه در تخم‌مرغ وجود داشته است و عدم مصرف آن مي‌تواند كمبود تركيبات ضروري مثل كولين،لوتئين و گزانتين را بهمراه داشته باشد لذا نبايد مصرف تخم‌مرغ در هيچ گروه سني حذف شود، بلكه بايد در موارد محدوديت مصرف،مقدار مصرف آن با پزشك معالج كاهش يابد كه حتي در بيماران مبتلا به ديابت،فشار خون بالا و بيماري قلبي-عروقي تا حدود 3 عدد در هفته نيز پيشنهاد مي‌شود. البته در اينصورت بايد از خوردن غذاهاي چرب و پرنمك نيز همراه تخم‌مرغ خودداري شود و روش پخت تخم‌مرغ نيز بدون روغن صورت پذيرد كه در اينصورت نه تنها خطري نخواهد داشت، بلكه در اين گرو ه‌هاي خاص مفيد هم خواهد بود.
اين مقاله برگرفته از كتاب "تخم‌مرغ،معجزه‌اي در سفره" توسط دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت و با همكاري ستاد كشوري ترويج مصرف تخم‌مرغ به چاپ رسيده و شما را با باورهاي غلطي كه در جامعه درباره مصرف تخم‌مرغ رواج پيدا كرده است آشنا ميكند.
امروزه مطالعات متعددي توسط محققين در مراكز معتبر و در طول سالهاي متمادي بر روي افراد زيادي در كشورهاي مختلف صورت گرفته و ثابت كرده‌اند:
*1 - خوردن تخم‌مرغ حتي بيش از يك عدد در روز در بسياري از مردم بدون ارتباط جنس،سن و نژاد آنها باعث افزايش كلسترول خون نشده و حتي براي قلب مي‌تواند مناسب و مفيد هم باشد.
*2 - تغذيه با تخم‌مرغ نه تنها نسبت LDL:HDL كه مهمترين شاخص براي تعيين احتمال خطر بيماري‌هاي قلبي است را تغيير بسيار كمي مي‌دهد و نه تنها بر روي احتمال بروز بيماري‌هاي قلبي-عروقي اثري ندارد، بلكه باعث كاهش پاسخ‌هاي التهابي در بدن مي‌گردد.
*3 - خوردن تخم‌مرغ در گروه‌هاي جمعيتي مختلف دنيا و يا در داخل يك گروه جمعيتي خاص، ارتباطي با كلسترول ندارد. شواهد اپيدميولوژيكي حاكي از آن است كه سرانه مصرف تخم‌مرغ در فرهنگ‌هاي مختلف ارتباطي با ميزان بروز بيماري‌هاي قلبي نداشته و حتي در بروز بيماري‌هاي قلبي-عروقي در افرادي كه يك تخم‌مرغ در هفته و كساني كه يك تخم‌مرغ در روز مي‌خورند ارتباطي مشاهده نشده است.
*4 - آنچه كه در توليد كلسترول خون در بدن نقش دارد اسيدهاي چرب اشباع بويژه نوع ترانس است و نه كلسترول‌هاي غذايي و در تخم‌مرغ تنها يك سوم اسيدهاي چرب آن از نوع اشباع بوده و كلسترولي هم كه در اثر خوردن تخم‌مرغ در بدن توليدمي‌شود، از نوع HDL (كلسترول خوب)و LDL كم آتروژنيك است.
*5 - وجود فرآورده‌هاي دامي خاص در رژيم غذايي بطور آشكار باعث كاهش احتمال بروز حمله قلبي مي‌شود.تخم‌مرغ، محصولات لبني و ماهي بطور غير مستقيم باعث كاهش مرگ و مير ناشي از حمله قلبي مي‌شوند. مصرف مقادير زيادي از اين غداها 20 درصد خطر فوت در اثر حمله قلبي را كم ميكند. بدليل يافته‌هاي فوق از سالهاي پيش توسط انجمن بين‌المللي تخم‌مرغ و بسياري از كشورهاي مطرح دنيا شعاري براي تشويق جوامع به بازگشت براي مصرف تخم‌مرغ و بهره‌برداري كامل از ارزش‌هاي تغذيه‌اي اين ماده غذايي كامل و بسيار مفيد بدون ترس از كلسترول مطرح كردند: "An egg day is ok" و در ايران هم اين شعار با عنوان "هر انسان سالم،يك تخم‌مرغ در روز" معرفي شده است.
*به چه افرادي بيشتر توصيه به مصرف تخم‌مرغ مي‌كنيم؟
مصرف تخم‌مرغ در زنان باردار و شيرده،كودكان و نوجوانان در حال رشد، ورزشكاران و كليه بزرگسالان سالم و همچنين در دوران پس از بيماري بدليل ارزش غذايي بالا توصيه مي‌شود. در اين افراد مصرف يك تخم‌مرغ در روز بلامانع است و در برخي موارد توصيه مي‌شود بيشتر هم ممكن است انجام شود. تخم‌مرغ از 8 ماهگي در كودكان قابل مصرف بوده و توصيه مي‌شود تا يك سالگي 1 زرده كامل،يك روز در ميان و از 2 سالگي به بالا يك تخم‌مرغ در روز در برنامه غذايي كودكان وارد شود.
*چه افرادي بايد در مصرف تخم‌مرغ احتياط كنند؟
گرچه در برخي شرايط بايد در مصرف تخم‌مرغ كامل ملاحظاتي صورت پذيرد، ولي بدليل خواص ويژه و منحصر بفردي كه در تخم‌مرغ وجود داشته است و عدم مصرف آن مي‌تواند كمبود تركيبات ضروري مثل كولين،لوتئين و گزانتين را بهمراه داشته باشد لذا نبايد مصرف تخم‌مرغ در هيچ گروه سني حذف شود، بلكه بايد در موارد محدوديت مصرف،مقدار مصرف آن با پزشك معالج كاهش يابد كه حتي در بيماران مبتلا به ديابت،فشار خون بالا و بيماري قلبي-عروقي تا حدود 3 عدد در هفته نيز پيشنهاد مي‌شود. البته در اينصورت بايد از خوردن غذاهاي چرب و پرنمك نيز همراه تخم‌مرغ خودداري شود و روش پخت تخم‌مرغ نيز بدون روغن صورت پذيرد كه در اينصورت نه تنها خطري نخواهد داشت، بلكه در اين گرو ه‌هاي خاص مفيد هم خواهد بود.
