روزی نامه ی حکومتی
جمهوری اسلامی 3 شنبه 18 شهریور ماه سال 1393
آقاي رئيس جمهور،
راه ديگر اينست
رئيس جمهور روحاني در ديدار با نخبگان
استان خراسان رضوي در مشهد مقدس، به موضوع حجاب و عفاف كه يكي از مسائل مطرح در
جامعه امروز ما مي‌باشد پرداخت و اينبار با صراحت بيشتري نقطه نظر خود درباره
چگونگي برخورد با پديده بي‌حجابي و ناهنجاري‌هاي اجتماعي ناشي از آن را مطرح ساخت
و گفت: "بايد آدم‌ها عالم شوند تا مشكل جامعه را حل كنند و رفاه و نشاط و
اميد را به جامعه برگردانند. با ون و ميني‌بوس و پاسبان، كه فرهنگ درست نمي‌شود
بلكه راه ارتقاء فرهنگ با علما و محققين و اساتيد دانشگاه است." وي با مردود
دانستن استفاده از راه‌هاي آزمايش شده در زمينه ترويج حجاب و عفاف در جامعه، بر
ضرورت پيدا كردن راهي ديگر تأكيد كرد و پرسيد: "آيا راه ترويج عفاف در
جامعه،ون است؟ راه ديگري نداريم؟ بانوان ما كه خودشان فرهيخته و دانشگاهي و استاد
و محقق هستند آيا براي گسترش عفاف و حجاب راهي ندارند؟ آخر اگر آدم چيزي را تجربه
كرد و نشد، فردا ديگر عين آن را نبايد انجام دهد بلكه بايد به اصلاح راه قبلي
اقدام كند."
دكتر روحاني، اين موضوع را به دايره‌اي وسيع‌تر از حجاب نيز كشاند و رفتار و معاشرت دختران و پسران را نيز به آن افزود و توجه محافل علمي و صاحب نظران را به اهميت اين موضوعات جلب كرد و گفت: "براي نحوه رفتار دختر و پسر در جامعه راه علمي مي‌خواهيم؛ حال بگويند جدا كنيم. فردي در اوايل انقلاب گفت كه خوب نيست مردان و زنان در پياده‌رو در كنار هم راه مي‌روند و عنوان كرد كه تنها راه كشيدن ديوار است؛ گفتم لااقل ديوارش كوتاه باشد تا بتوانيم افراد را پيدا كنيم...؛ اوايل انقلاب عده‌اي در دانشگاه تهران دنبال كشيدن ديوار در كلاس‌ها بودند كه امام(ره) نهيب كشيد بر آنان كه اينها سخيف كردن موازين اسلام است."
وقتي سخن به اينجا رسيد گويا آقاي رئيس‌جمهور براي اينكه متهم به عدم توجه به اعتقاد مردم به احكام اسلام نشود، بر علاقمندي مردم به اسلام تأكيد كرد و گفت: "البته در كشور ما اين همه عاشقان قرآن و اخلاق، عفاف و حجاب را دوست دارند و قرآن فلسفه حجاب را امنيت بيشتر مي‌داند و همه امنيت مي‌خواهند؛ پدر و مادر خواهان آن است كه وقتي دختر خانم‌شان بيرون مي‌رود، مورد اذيت و آزار قرار نگيرد و خود دختر خانم هم همين را مي‌خواهد؛ بنابر اين فرهيختگان بايد راه درست علمي در اين حوزه را پيدا كنند."
اشاره رئيس‌جمهور به فريضه "امر به معروف و نهي از منكر، و اينكه: "اول بايد معروف را در جامعه، معروف كنيم و بعد امر كنيم و بايد براي مردم توضيح و شرح دهيم و بايد نسل جوان را اقناع كنيم." نيز ادامه همين مقابله با اتهام بود. وي با اين تأكيد، ميدان بحث را وسيع‌تر كرد و گفت: "اما متأسفانه دو چيز ياد گرفته‌ايم؛ ديوار و فيلتر؛ اين كه كاري درست نمي‌كند؛ شما فيلتر درست مي‌كنيد و آن جوان هم فيلترشكن. مريض با ديوار و فيلتر و ون مداوا نمي‌شود بلكه بايد بيمار را نزد متخصص برد. اگر سلامت، راه علمي دارد، اقتصاد و فرهنگ و مبارزه با فساد هم راه علمي دارد."
اين سخن مفصل درباره حجاب و عفاف و معاشرت دختران و پسران و مباحث رسانه‌هاي ارتباط جمعي و موانع و مشكلاتي كه بر سر راه آن پديد مي‌آيد، نشان دهنده اهميتي است كه ناهنجاري‌هاي اجتماعي در فكر و ذهن رئيس‌جمهور يافته و به نظر مي‌رسد وي براي حل اين مشكلات درصدد پيدا كردن راه جديد و ناپيموده‌ايست كه موفقيت آن تضمين شده باشد. نفس اين توجه عميق رئيس‌جمهور به مسائل مطرح فرهنگي و اجتماعي را بايد به فال نيك گرفت، زيرا همين توجه مي‌تواند مقدمه‌اي براي اهتمام دولت يازدهم براي مقابله با اين مشكلات و پيدا كردن راه‌حل مناسبي براي پايان دادن به آنها باشد. خوشبختانه در سخنان آقاي رئيس جمهور، نشانه‌اي از انكار وجود مشكلات فرهنگي اجتماعي و يا ناچيز شمردن آنها يافت نمي‌شود و اگر تفاوتي ميان نگاه ايشان به مسأله با نگاه بعضي افراد ديگر وجود دارد در چگونگي برخورد با اين مشكلات است.
از مجموع مطالبي كه آقاي رئيس‌جمهور در سخنانشان در مشهد مقدس به زبان آورده‌اند كاملاً مي‌توان فهميد كه ايشان در مباحث 35 ساله‌اي كه بر سر نوع برخورد با مشكلاتي از قبيل بدحجابي و معاشرت‌هاي خارج از موازين و استفاده از ابزارهاي رسانه‌اي و ارتباطي جديد در جامعه وجود دارد، برخوردهاي متداول توسط مأموران را ناكارآمد مي‌دانند. از اين سخنان چنين بر مي‌آيد كه ايشان براي كار فرهنگي جايگاهي قائل هستند اما با توجه به اينكه در طول 35 سال گذشته از اين اقدام نيز نتيجه چشمگيري به دست نيامده، در جستجوي راه ديگري هستند كه آن را از محافل علمي، علما، محققين و اساتيد دانشگاه انتظار دارند.
در اجابت اين دعوت آقاي رئيس جمهور، قبل از هر چيز به ايشان يادآور مي‌شويم كه در منازعات و مباحث 35 ساله گذشته بر سر راهكار صحيح در مقابله با ناهنجاري‌هاي اجتماعي به ويژه موضوع حجاب و عفاف، مردود دانستن يك نظر و تأكيد بيش از اندازه بر نظر ديگر، كار درستي نيست. جامعه، هم به روشنگري و كار فرهنگي نيازمند است و هم به اعمال قانون. قوه مجريه نيز موظف به اجراي قانون است و بايد به آنچه قانونگذار مشخص كرده عمل نمايد.
با قطع نظر از اين مبحث، پاسخ اين سؤال را كه چرا نه كار فرهنگي براي حل مشكلات حجاب و عفاف و ساير ناهنجاري‌هاي اجتماعي كارائي داشته و نه برخوردهاي قانوني؟ بايد در بررسي عملكرد مسئولان پيدا كرد. مشكلي كه در زمينه ناهنجاري‌ها وجود دارد، نه فرهنگي است و نه قانوني. يعني هيچيك از اين دو ابزار نمي‌توانند اين مشكل را حل كنند. زيرا كساني كه اين مشكل را پديد مي‌آورند يا به آن دامن مي‌زنند، از مجموعه رفتارها و گفتارهاي مسئولين و عدم انطباق گفته‌هاي آنها بر اعمالشان، به اين نتيجه نمي‌رسند كه بايد به قانون پاي‌بند باشند و يا به فرهنگي كه آنها برايشان تبيين مي‌كنند اعتقاد داشته باشند. اين افراد، اين واقعيت‌هاي تلخ را مشاهده مي‌كنند كه بسياري از مسئولين به قانون پايبندي نشان نمي‌دهند، برخلاف توصيه‌اي كه در زمينه زهد و ساده‌زيستي مي‌كنند خود در تلاش براي جمعاوري ثروت و مال و منال هستند، عليرغم نصايحي كه در زمينه رعايت اخلاق مي‌كنند خود مرتكب بداخلاقي سياسي مي‌شوند، با اينكه از ضرورت شايسته سالاري سخن مي‌گويند در گماشتن اطرافيان و اقوام غيرشايسته خود به مناصب مختلف حد و مرزي نمي‌شناسند و در زمينه‌هاي مختلف هرچه مي‌گويند برخلاف آن عمل مي‌كنند.
اينها حتي عملكرد خوب مسئولين شايسته را نيز به فراموشي مي‌سپرد، اعتقاد مردم به مسئولين را متزلزل مي‌كند و زمينه را براي بي‌اعتنائي آنها به قانون و توصيه‌هاي فرهنگي و اخلاقي كارگزاران نظام فراهم مي‌سازد. بنابر اين، مشكل گسترش ناهنجاري‌هاي اجتماعي نه فرهنگي است و نه قانوني، بلكه اعتقادي است.
به تلويزيون نگاه كنيد كه از حجاب و عفاف حرف مي‌زند ولي 22 بهمن و روز قدس و انتخابات كه مي‌شود از زنان بدحجاب هفت قلم آرامش كرده در تأييد انقلاب و نظام مصاحبه مي‌گيرد و پخش مي‌كند. طبيعي است كه اين اقدام تلويزيون، تمام كارهاي فرهنگي را خنثي مي‌كند و به دختران و زنان الگو مي‌دهد.
بنابر اين، راه ديگري كه آقاي رئيس‌جمهور در جستجوي آن هستند، اينست كه مسئولين اصلاح شوند و شعارهايشان با اعمالشان منطبق شود، با مردم صادق باشند و به قانون پايبندي نشان دهند تا اعتقاد مردم قوي شود. در آن صورت، مردم هم بدون آنكه فشاري بر آنها بيايد به احكام دين و قانون عمل خواهند كرد كه فرموده‌اند "الناس علي دين ملوكهم". آقاي رئيس جمهور، راه ديگري كه در جستجويش هستيد اينست. اگر مي‌توانيد اين راه را هموار كنيد، بفرمائيد اين گوي و اين ميدان.
دكتر روحاني، اين موضوع را به دايره‌اي وسيع‌تر از حجاب نيز كشاند و رفتار و معاشرت دختران و پسران را نيز به آن افزود و توجه محافل علمي و صاحب نظران را به اهميت اين موضوعات جلب كرد و گفت: "براي نحوه رفتار دختر و پسر در جامعه راه علمي مي‌خواهيم؛ حال بگويند جدا كنيم. فردي در اوايل انقلاب گفت كه خوب نيست مردان و زنان در پياده‌رو در كنار هم راه مي‌روند و عنوان كرد كه تنها راه كشيدن ديوار است؛ گفتم لااقل ديوارش كوتاه باشد تا بتوانيم افراد را پيدا كنيم...؛ اوايل انقلاب عده‌اي در دانشگاه تهران دنبال كشيدن ديوار در كلاس‌ها بودند كه امام(ره) نهيب كشيد بر آنان كه اينها سخيف كردن موازين اسلام است."
وقتي سخن به اينجا رسيد گويا آقاي رئيس‌جمهور براي اينكه متهم به عدم توجه به اعتقاد مردم به احكام اسلام نشود، بر علاقمندي مردم به اسلام تأكيد كرد و گفت: "البته در كشور ما اين همه عاشقان قرآن و اخلاق، عفاف و حجاب را دوست دارند و قرآن فلسفه حجاب را امنيت بيشتر مي‌داند و همه امنيت مي‌خواهند؛ پدر و مادر خواهان آن است كه وقتي دختر خانم‌شان بيرون مي‌رود، مورد اذيت و آزار قرار نگيرد و خود دختر خانم هم همين را مي‌خواهد؛ بنابر اين فرهيختگان بايد راه درست علمي در اين حوزه را پيدا كنند."
اشاره رئيس‌جمهور به فريضه "امر به معروف و نهي از منكر، و اينكه: "اول بايد معروف را در جامعه، معروف كنيم و بعد امر كنيم و بايد براي مردم توضيح و شرح دهيم و بايد نسل جوان را اقناع كنيم." نيز ادامه همين مقابله با اتهام بود. وي با اين تأكيد، ميدان بحث را وسيع‌تر كرد و گفت: "اما متأسفانه دو چيز ياد گرفته‌ايم؛ ديوار و فيلتر؛ اين كه كاري درست نمي‌كند؛ شما فيلتر درست مي‌كنيد و آن جوان هم فيلترشكن. مريض با ديوار و فيلتر و ون مداوا نمي‌شود بلكه بايد بيمار را نزد متخصص برد. اگر سلامت، راه علمي دارد، اقتصاد و فرهنگ و مبارزه با فساد هم راه علمي دارد."
اين سخن مفصل درباره حجاب و عفاف و معاشرت دختران و پسران و مباحث رسانه‌هاي ارتباط جمعي و موانع و مشكلاتي كه بر سر راه آن پديد مي‌آيد، نشان دهنده اهميتي است كه ناهنجاري‌هاي اجتماعي در فكر و ذهن رئيس‌جمهور يافته و به نظر مي‌رسد وي براي حل اين مشكلات درصدد پيدا كردن راه جديد و ناپيموده‌ايست كه موفقيت آن تضمين شده باشد. نفس اين توجه عميق رئيس‌جمهور به مسائل مطرح فرهنگي و اجتماعي را بايد به فال نيك گرفت، زيرا همين توجه مي‌تواند مقدمه‌اي براي اهتمام دولت يازدهم براي مقابله با اين مشكلات و پيدا كردن راه‌حل مناسبي براي پايان دادن به آنها باشد. خوشبختانه در سخنان آقاي رئيس جمهور، نشانه‌اي از انكار وجود مشكلات فرهنگي اجتماعي و يا ناچيز شمردن آنها يافت نمي‌شود و اگر تفاوتي ميان نگاه ايشان به مسأله با نگاه بعضي افراد ديگر وجود دارد در چگونگي برخورد با اين مشكلات است.
از مجموع مطالبي كه آقاي رئيس‌جمهور در سخنانشان در مشهد مقدس به زبان آورده‌اند كاملاً مي‌توان فهميد كه ايشان در مباحث 35 ساله‌اي كه بر سر نوع برخورد با مشكلاتي از قبيل بدحجابي و معاشرت‌هاي خارج از موازين و استفاده از ابزارهاي رسانه‌اي و ارتباطي جديد در جامعه وجود دارد، برخوردهاي متداول توسط مأموران را ناكارآمد مي‌دانند. از اين سخنان چنين بر مي‌آيد كه ايشان براي كار فرهنگي جايگاهي قائل هستند اما با توجه به اينكه در طول 35 سال گذشته از اين اقدام نيز نتيجه چشمگيري به دست نيامده، در جستجوي راه ديگري هستند كه آن را از محافل علمي، علما، محققين و اساتيد دانشگاه انتظار دارند.
در اجابت اين دعوت آقاي رئيس جمهور، قبل از هر چيز به ايشان يادآور مي‌شويم كه در منازعات و مباحث 35 ساله گذشته بر سر راهكار صحيح در مقابله با ناهنجاري‌هاي اجتماعي به ويژه موضوع حجاب و عفاف، مردود دانستن يك نظر و تأكيد بيش از اندازه بر نظر ديگر، كار درستي نيست. جامعه، هم به روشنگري و كار فرهنگي نيازمند است و هم به اعمال قانون. قوه مجريه نيز موظف به اجراي قانون است و بايد به آنچه قانونگذار مشخص كرده عمل نمايد.
با قطع نظر از اين مبحث، پاسخ اين سؤال را كه چرا نه كار فرهنگي براي حل مشكلات حجاب و عفاف و ساير ناهنجاري‌هاي اجتماعي كارائي داشته و نه برخوردهاي قانوني؟ بايد در بررسي عملكرد مسئولان پيدا كرد. مشكلي كه در زمينه ناهنجاري‌ها وجود دارد، نه فرهنگي است و نه قانوني. يعني هيچيك از اين دو ابزار نمي‌توانند اين مشكل را حل كنند. زيرا كساني كه اين مشكل را پديد مي‌آورند يا به آن دامن مي‌زنند، از مجموعه رفتارها و گفتارهاي مسئولين و عدم انطباق گفته‌هاي آنها بر اعمالشان، به اين نتيجه نمي‌رسند كه بايد به قانون پاي‌بند باشند و يا به فرهنگي كه آنها برايشان تبيين مي‌كنند اعتقاد داشته باشند. اين افراد، اين واقعيت‌هاي تلخ را مشاهده مي‌كنند كه بسياري از مسئولين به قانون پايبندي نشان نمي‌دهند، برخلاف توصيه‌اي كه در زمينه زهد و ساده‌زيستي مي‌كنند خود در تلاش براي جمعاوري ثروت و مال و منال هستند، عليرغم نصايحي كه در زمينه رعايت اخلاق مي‌كنند خود مرتكب بداخلاقي سياسي مي‌شوند، با اينكه از ضرورت شايسته سالاري سخن مي‌گويند در گماشتن اطرافيان و اقوام غيرشايسته خود به مناصب مختلف حد و مرزي نمي‌شناسند و در زمينه‌هاي مختلف هرچه مي‌گويند برخلاف آن عمل مي‌كنند.
اينها حتي عملكرد خوب مسئولين شايسته را نيز به فراموشي مي‌سپرد، اعتقاد مردم به مسئولين را متزلزل مي‌كند و زمينه را براي بي‌اعتنائي آنها به قانون و توصيه‌هاي فرهنگي و اخلاقي كارگزاران نظام فراهم مي‌سازد. بنابر اين، مشكل گسترش ناهنجاري‌هاي اجتماعي نه فرهنگي است و نه قانوني، بلكه اعتقادي است.
به تلويزيون نگاه كنيد كه از حجاب و عفاف حرف مي‌زند ولي 22 بهمن و روز قدس و انتخابات كه مي‌شود از زنان بدحجاب هفت قلم آرامش كرده در تأييد انقلاب و نظام مصاحبه مي‌گيرد و پخش مي‌كند. طبيعي است كه اين اقدام تلويزيون، تمام كارهاي فرهنگي را خنثي مي‌كند و به دختران و زنان الگو مي‌دهد.
بنابر اين، راه ديگري كه آقاي رئيس‌جمهور در جستجوي آن هستند، اينست كه مسئولين اصلاح شوند و شعارهايشان با اعمالشان منطبق شود، با مردم صادق باشند و به قانون پايبندي نشان دهند تا اعتقاد مردم قوي شود. در آن صورت، مردم هم بدون آنكه فشاري بر آنها بيايد به احكام دين و قانون عمل خواهند كرد كه فرموده‌اند "الناس علي دين ملوكهم". آقاي رئيس جمهور، راه ديگري كه در جستجويش هستيد اينست. اگر مي‌توانيد اين راه را هموار كنيد، بفرمائيد اين گوي و اين ميدان.
